Door: David Bruggeman
Wat me opvalt in de beelden van zo’n zomerschaakavond is de dynamiek. Overal partijen, rondlopende spelers die al klaar zijn, en tijd nemen om van andere spektakelstukken te genieten, tafeltjes waar nagepraat en geanalyseerd wordt… En wat je niet ziet, maar weet: het ritme van steeds weer een ronde, een eigen partij, de schok of de vreugde van een blunder of een mooie vondst, en weer rondlopen, een pilsje, wat kijken en kletsen, en weer een ronde.. Als eb en vloed.
Over dynamiek gesproken. Kijk die prachtige stelling op het bord van Wilbert en Joost eens. Beiden in de aanval, beiden op zoek naar de uppercut. Wie staat er objectief beter? Doet het er toe? Het gaat ook om de tochtgaten in je eigen stelling – een vijandig zwarte loper op h3 toestaan, of een witte pion een zet verwijderd van promotie op b7, niet iets voor een teer zenuwstelsel – en vertrouwen dat de aanval van je opponent komt met tegenkansen voor jou. En wie overspeelt zijn hand het eerst…?
Naar een stelling als deze blijf je kijken. En hoe langer je kijkt, hoe meer je beseft dat de zwarte koning in groter gevaar is dan de witte, met die zwartveldige witte loper op de lange diagonaal.
Maar je kunt het Joost moeilijk kwalijk nemen dat hij zijn eigen kansen minimaal gelijk inschat en verder ten aanval trekt. Hij staat een pion voor tenslotte en de witte koning woont in een tochtig fort. Nog een zet, of beter zetje, tegen die wankele muren en het volle punt kan worden bijgetekend.
..h5! Een uitroepteken vanwege het optimisme, de zin de genadeklap uit te delen. Als die pion nou tegen eens h4 en hxg3 weet te spelen. Was de vorige schoonheidsprijs niet ook naar zo’n stelling met een opstomende pion gegaan? Ik snap zo’n zet, zou hem zelf gedaan kunnen hebben.
Het blijkt toch vooral een kandidaat voor de Oeps-prijs. Want Wilbert ziet en weet, dit is teveel gevraagd van de zwarte koningstelling. En na de krachtzet T1e5 volgt niet veel later mat.
Verschillende deelnemers van afgelopen maandag stuurden hun foto’s met opmerkelijke stellingen in, voorzien van humoristische toelichting. Sjoerd vond deze nogal hoog scoren in de categorie ‘oeps’. Wim had het in zijn partij tegen hem erg druk met het beschermen van zijn laatste twee pionnen. Da5+ dreigt zijn pion op a6 op te snoepen. De dame komt vanaf e7 redding brengen met Dd6 en dekt a6 afdoende. Dat wel… Oeps!
Wat is dat toch met die vrijgevigheid van Wim? Opnieuw bracht een dame in de aanval hem zodanig van slag (ik ken dat gevoel) dat alle wijsheid hem ontvlood. Wim zag zijn loper in de partij tegen Andreas ernstig bedreigd door Dc6. De stelling was al niet florissant, maar om je toren zo te verwaarlozen met de Oeps-zet Dc7… en dan is het daarna ook nog eens boem, pats, mat, uit…
In een partij van mij beleefde Leon een Oeps-moment. Veel is er goed voor zwart in deze stelling. Er dreigt weliswaar Lxd5 (wit wint de loper op e7 terug na cxd5, Pxd5), maar Kd8 of Pdf6 verdedigen afdoende. Echter niet Kf7. Als hij even de tijd had gehad, zou hij mijn Pxd5 vast gezien hebben. Maar die tijd had Leon niet meer met nog 1 minuut op de klok. Oeps! De doorlopende witte pionnen gaven vervolgens de doorslag. Tenminste, zo zou het in een normale partij moeten gaan. Maar in toenemende tijdnood kwamen kansen op remise steeds nadrukkelijker in beeld en was er een tweede Oeps-moment van Leon nodig om mij alsnog de winst te brengen.
Wit heeft zo even Pc4 gezet. De beste zet in de stelling, maar leidt tot niet meer dan een min of meer gelijke stand. Mits… zwart wel de juiste zet speelt.
Leon speelde echter Pxd5 en verloor (c8D, etc.)
Kwisvraag: wat had Leon beter kunnen en moeten doen dan Pxd5?
De oplossing graag inzenden in het reactieformulier.
Maar ook graag: welke zet komt volgens jullie in aanmerking voor de Oeps-prijs?
- h5 + h4 van Joost in de partij tegen Wilbert
- Dd6 van Wim in de partij tegen Sjoerd
- Dc7 van Wim in de partij tegen Andreas
- Kf7 van Leon in de partij tegen David
Ik denk dat … g3 beter is dan wat Leon speelde: Pd5.
Dat verliest ook: na g3 slaat het witte paard de toren op b2.
Ik zat in tijdnood vooral naar … g3 te kijken, maar die zet werkt niet. Volgens mij had ik … Tc2 moeten spelen.
Inderdaad! Een zet die alle dreigingen pareert. Promoveren op c8 kan nu uiteraard niet. Wit heeft niet beter dan Pxb6 waarna de pion op c7 valt. Of, nog iets beter, eerst Le4, Tc3 en daarna pas Pxb6 omdat die extra zet wit meer tegenspel geeft tegen de zwarte koning en pion g6.