Door: David Bruggeman
Update: ook nog de stelling van Marc Smits tegen Jelte de Vries toegevoegd, helemaal onderaan het bericht.
Winnen bij schaken wordt danig overschat. Vergelijk het eens met het beoefenen van generositeit: je hebt een prachtige partij gespeeld, jij en je tegenstander weten “oké, het is duidelijk wie hier het best heeft gespeeld” en dan, de opluchting, de euforie bij die arme tegenstander als er toch een ontsnapping is. Dat je toch dat ene gaatje laat naar een dragelijker resultaat. Als je zoveel vreugde kunt scheppen met generositeit, wat zou je dan nog je eigen eer najagen en al die beste zetten uitbroeden. Zoals de bekende filosoof Knuvers me gisteravond meegaf als wijsheid: “David, het is wel een gezelschapspel hoor”.
Wat dat betreft valt er veel te leren van onze schakers die in de prachtigste stellingen zich niet te groot voelen om de benarde tegenstander een ontsnapping te bieden. Alleen daarom al zou die ‘oeps-prijs’ weer ‘schoonheidsprijs’ moeten heten. Ter leering ende vermaeck, enkele inzendingen voor de schoonheidsprijs die getuigen van onbaatzuchtige gulheid.
Joop Bongers – Sjoerd van Bavel na Ke5
Neem de stelling uit de partij van Joop tegen Sjoerd.
Joop staat een loper voor, moet op zoek naar de juiste afwikkeling, en is in al het gepeins vergeten dat zijn loper ook nog een oog moet houden op het promotieveld van die ene troef die zwart nog in de stelling heeft.
Met zijn Ke5 gaf hij de overwinning genereus aan Sjoerd.
De les is echter ook de moeite waard; wat is eigenlijk wel het winnende plan?
Joop Bongers – Sjoerd van Bavel stelling voor Ke5
Uiteraard kan de witte koning eerst die pion op a2 gaan ophalen, zwart zal waarschijnlijk c5 weten te slaan, en dan is het nog steeds alles behalve eenvoudig. Maar als we die pion op a2 nu even ongemoeid laten: Wie weet hoe je verder komt met wit? Leerzaam om eens te verkennen zonder hulp van de computer.
Andreas de Rooij – Dick van Leeuwen voor 1. Le4
Minstens zo leerzaam is de stelling waarin Dick genereus aan Andreas de remise door pat gunde. Ook hier geldt: de weg naar de winst vraagt wel de nodige nauwkeurigheid. In de stelling dreig Dick met Pc4 via d5 naar b6 te gaan en mat te geven.
Andreas de Rooij – Dick van Leeuwen na 1. Le4
Andreas ziet dat en verhindert het met 1. Le4. (Zie de volgende diagram)
Maar de loper kan geen twee uiteenlopende velden verdedigen. Dus speelt Dick 1. … c2!.
Andreas kan uiteraard niet toestaan dat de zwarte dame opnieuw ten tonele verschijnt. Maar daarbij valt zijn oog ook op een snood plan: er zit, met wat geluk, pat in de stelling. Na 1. … c2, 2. Lxc2, Pxc2 speelt hij 3. h4.
Je zou ook kunnen stellen, ‘wat anders?’, maar laten we niet onnodig de pret van dit plannetje verpesten.
Als Dick nu gewoon zijn oorspronkelijke routeplan voor het paard naar b6 zou hebben hervat, zou het punt na 3 zetten kunnen worden bijgeschreven. Maar ja, een gratis pion, … Hij speelde 3. … gxh4.
Andreas de Rooij – Dick van Leeuwen na 4. g5: vind de mat in 4
Andreas vervolgt uiteraard met: 4. g5! Nu is het al lastiger voor zwart om de winst te vinden. Op de route voor het paard naar b6 dreigt pat na het doorschuiven van de witte pion naar g6. Ook dan valt er nog te winnen (in 16 zetten…), maar het kan eenvoudiger. Hoe geeft zwart mat in 4 na de witte zet: 4. g5? Oplossingen graag in het reactieformulier!
Je voelt echter al aankomen wat er wel gebeurde in de partij: Dick streek genereus zijn hand over het hart, sloeg de pion op g5 en gaf Andreas reden voor een rondedansje. Een goed moment om de wijze woorden van Salomo aan te halen: Een gulle gever zal gedijen: wie te drinken geeft zal te drinken krijgen (Spreuken 11:25). Dick, heb je dat drankje al gekregen van Andreas?
Nog een nagekomen inzending komt van Jelte de Vries die een mat in 1 over het hoofd zag in de partij tegen Marc Smits.
Marc Smits – Jelte de Vries na 5. … Pe7
Marc heeft Koningsgambiet gespeeld – geheel passend in het roemruchte aanvallende repertoire van Marc – en Jelte heeft 3. .. f6 gespeeld en is overvallen door de agressieve dame-uitval van Marc: 4. Dh5+. na 4. … g6, volgt 5. Dd5. Nu zou er na 5. …De7 niets aan de hand zijn, maar Jelte speelt 5. … Pe7. (Zie diagram)
Oeps, mat in 1…
Diagram Marc Smits – Jelte de Vries na 5. … Pe7
Dat gebeurt hem vast niet nog eens. Net zo snel als de goal van Van Crooy in de 8e sec in de wedstrijd Sparta tegen AZ!
Uiteraard geldt ook deze week weer: Graag onderbouwde opinies over de juiste kandidaat voor de schoonheidsprijs van deze week: Pe7 uit de partij van Marc tegen Jelte, Ke5 uit de partij van Joop en Sjoerd of fxg5 pat uit de partij van Andreas en Dick?
Je hebt er weer iets moois van gemaakt, David. Je gaat informatief op enkele partijen in met verduidelijkende diagrammen maar ook de sfeer van het schaakevenement krijgt volop aandacht.
Leuk om te lezen ook.
Waarom zou je na c2 en Lxc2 de loper terug slaan? Meteen Pd5 is wel zo makkelijk. Maar goed. Zelf g6 spelen werkt ook. Dwingt wit tot xf6 f7 en f8. Genoeg tijd voor Pc2 b4 d5 b6.
Maar bij de eerste zou ik met vijf seconden per zet gewoon a2 ophalen. Op tempo de c pionnen slaan. En dan f7 winnen en promoveren. Als dat niet mag van de wedstrijdleider dan maar meteen f7 ophalen. La1, k naar f6, en met wat tempo zetten naar g7. L weer naar f6 en zo met de koning naar f8 komen. Dan kan je f7 winnen en promoveren
Ja, klopt, ook Lc2 hoefde niet geslagen te worden. De loper heeft de controle over d5 losgelaten en zwart kan dan al mat in 2 geven.
Wat betreft die partij van Nico tegen Sjoerd. Het is met ‘even a2 ophalen’ maar de vraag of je onderweg niet de extra seconden weer nodig hebt om goed te reageren op de mars van de zwarte koning via d7, e6, d5. Die witte c5 pion kan namelijk niet gered worden met Ld4 (na Ke6), want na Kd5 mag de loper veld a1 niet loslaten en moet terug naar f6 (of beter: daar dus gewoon laten staan.), Wit moet in het vervolg na Kxa2 dus ook nog de twee zwarte pionnen afrekenen / onder controle gaan houden tijdens het veroveren van f7… Dat op tempo veroveren van die twee pionnen zou mij wel wat tijd kosten 🙂 De opzet van de opdracht (zonder a2 ophalen) is in ieder geval om het mechanisme van zetdwang te vinden: de witte koning moet op f8 zien te belanden zoals je inderdaad correct beschrijft.
Het kost voornamelijk zetten. Het is niet moeilijk. En met alleen 5 seconden increment is makkelijk belangrijker dan het aantal zetten. Maar goed. Iedereen heeft zijn eigen zaken die eenvoudig zijn met weinig tijd.
David dank voor de leuke analyse en ook als je verliest moet je daarvan leren…
Dit was echt een fatale blunder van mij! Tijdens de analyse na de partij kwamen we er ook niet helemaal uit. Thuis heb ik de oplossing wel gevonden:
*de witte loper blijft natuurlijk op de diagonaal
*de koning gaat via de velden f4-f5-f6-g7 naar g8
*en zwart komt in zetdwang, kan z’n pionnetje nog geven maar verliest tzt ook nog eens z’n g-pion.
En bovenstaande moet je in enkele minuutjes tijdens de partij zien?!
Hi Joop. Goed gevonden. De koning moet zelfs naar f8 uiteindelijk voordat f7 gewonnen wordt. Niet eenvoudig inderdaad. Mij helpt het in ieder geval om te zien hoe dat werkt met die zetdwang. Als je dat eenmaal gezien hebt vindt je het een volgende keer allicht sneller.
In een rapidpartij is het soms gevaarlijk om voor te staan. Voordat je het weet moet je kostbare tijd verspillen om de winst te vinden terwijl je tegenstander zo irritant mogelijk in de weg blijft lopen… 🙂
Ik vind de actie van Dick erg genereus. Niet gaan voor het hele punt, maar de tegenstander een aardig patje gunnen. Het is en blijft toch een gezelschapsspel!
mee eens 🙂